De A1, corridor tussen de Randstad en het zich snel ontwikkelende Oost-Europa is een toplocatie voor bedrijven. Maar ook de natuur wil een plekje behouden. Het is wikken en wegen wat voorrang heeft. Daarnaast bevechten buurgemeenten elkaar ook als het gaat om werkgelegenheid.
Bedrijven die zich willen vestigen langs de A1 zijn tussen Apeldoorn en de grens aan het goede adres. Er zijn plannen voor honderden hectares aan bedrijfsterreinen. Daarbij wordt onderling met argusogen naar de buurgemeenten gekeken. Rijssen-Holten wordt op dit moment door zowel de Regio Twente (waar de gemeente zelf onderdeel van uitmaakt) als door de Regio Stedendriehoek bekritiseerd over de plannen voor een nieuw bedrijfsterrein Lokerbroek bij Holten. Hoewel burgemeester Bort Koelewijn met engelengeduld blijft uitleggen dat de 85 hectare bedoeld zijn voor bedrijven uit de eigen gemeente, zetten de buren de hakken in het zand. Lokerbroek doorkruist de ambitieuze plannen in Twente, Deventer en Apeldoorn. Werkgelegenheid in de regio is belangrijk, werkgelegenheid binnen de eigen grenzen nog mooier. Ondertussen zijn de boeren de dupe. Waar al weinig mogelijkheden zijn voor uitbreiding van landbouwbedrijven, wordt het in de gebieden waar bedrijfsterreinen komen helemaal de kop in gedrukt. In Lokerbroek wordt zoals het er nu uitziet bijvoorbeeld een varkensboer omgeven door industrie. Hij mag daardoor blijven, maar de gevolgen zijn groot: er zijn geen mogelijkheden tot uitbreiden meer. In Apeldoorn heeft de politiek bijna de handen op elkaar voor Beekbergerbroek en Biezematen. Zo’n 230 hectare bruto, waar straks op 150 hectare bedrijven kunnen komen. Het is de bedoeling dat daar bedrijven uit de wijde regio zich kunnen vestigen. In Deventer is Bedrijvenpark A1, bekend als Epse-Noord, vertraagd door water- en luchtkwaliteitsonderzoek. Op de manier waarop het terrein nu is ingetekend zijn er problemen te verwachten bij de oostelijke ontsluiting. ‘Maar Epse-Noord gaat door’, weet burgemeester Van Lidth de Jeude zeker.
Bornerbroek
Ook RBT Bornerbroek is zeker. Het 180 hectare grote terrein aan de A35 bij Almelo is 3 oktober omgedoopt tot XL Businesspark Twente. Op dat moment ging ook een eerste ‘XL-spade’ de grond in. Het is de bedoeling dat op de drie terreinen in Apeldoorn, Deventer en Bornerbroek bedrijven komen die te groot zijn voor elders. En dat is nu juist het probleem: Rijssen-Holten wil de eigen bedrijven houden. Inmiddels is de aanleg van een klein terrein samen met Wierden aan de A1 bij Enter zeker. De Rijssense economie draait echter zo goed dat de gemeente verwacht nog veel meer ruime voor bedrijven nodig te hebben. En de enige plek daarvoor is Lokerbroek, blijkt uit onderzoek. ‘Als onze bedrijven daar niet naar toe kunnen, zitten ze helemaal niet meer vast aan de regio’, meldde Koelewijn al verschillende malen. Ondertussen doet de provincie nog geen uitspraak over Lokerbroek, maar heeft het al wel laten weten dat de bedrijven die op het lokale industrieterrein Vletgaarsmaten aan het bouwen zijn, een veel te groot bedrijfsoppervlakte krijgen. Eigenlijk moeten bedrijven met die omvang naar regionale bedrijfsterreinen, vindt de provincie, en is met Rijssen-Holten in een zaak bij de bestuursrechter verwikkeld.
Enkco
Wethouder W. Stegeman van de gemeente Rijssen-Holten verwacht overigens er in deze zaak wel uit te komen met de provincie. Dat is ook noodzakelijk, omdat één van de bedrijven, vleesverwerker Enkco, al een grotere vestiging heeft gebouwd dan volgens het bestemmingsplan toegestaan. De VROM-inspectie is daar niet tegen opgetreden omdat, zo meldt een woordvoerster van VROM ‘het de verwachting is dat gemeente en provincie samen tot een oplossing komen’. Ondertussen blijven de verschillende gemeenten met scheve blik naar elkaar kijken. De Stedendriehoek vindt dat grootschalige bedrijfsterreinen bij ‘stedelijke conglomeraties’ moeten komen. De onderliggende angst is dat als meerdere gemeenten op eigen houtje gaan opereren, er veel te veel industrieterreinen komen.